کارمندان شما فراتر از عنوان‌های شغلی‌شان هستند. وقتی از آن‌ها می‌خواهید ویژگی‌های منحصربه‌فرد، شوخ‌طبعی و شخصیت خود را در محیط کار پنهان کنند، نه‌تنها فضایی ماشینی به وجود می‌آید، بلکه محیطی کاملاً دور از اعتماد و شادی شکل می‌گیرد. اگر از افراد خواسته شود خود واقعی‌شان را پنهان کنند، این امر نه‌تنها بر میزان مشارکت آن‌ها اثر می‌گذارد، بلکه سلامت روانشان را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر روز تظاهر کردن و مطابقت با کلیشه‌ها، لایه‌های استرسی را ایجاد می‌کند که خیلی زود انباشته می‌شوند.

بیایید صادق باشیم: تأکید صرف بر حرفه‌ای بودن برای همه طاقت‌فرساست. وقتی کارمندان مجبورند هر روز یک «نقاب سازمانی» به چهره بزنند – با ایمیل‌های بیش از حد مودبانه، پاسخ‌های از پیش آماده و نسخه‌ای از خودشان که هیچ شباهتی به فرد حقیقی ندارد – این وضعیت انرژی آن‌ها را تحلیل می‌برد، استرس را افزایش می‌دهد و از سلامت روانشان می‌کاهد. اما در مقابل، وقتی اجازه می‌دهیم خودِ واقعی، عجیب و دوست‌داشتنی‌شان را نشان دهند، درست در همین لحظه است که جادوی حقیقی – و احساس رهایی – اتفاق می‌افتد.

چرا اعتمادپذیری در محیط کار اهمیت دارد؟

تشویق کارکنان به اینکه واقعاً خودشان باشند – بدون هیچ‌گونه فیلتر یا نقاب ساختگی – باعث می‌شود انرژی‌شان را صرف کار واقعی کنند، نه اینکه خودشان را سانسور کنند یا هر آنچه در جلسات می‌گویند را بیش از حد تحلیل نمایند تا مبادا مدیران دلخور شوند. وقتی افراد احساس آزادی کنند که کمی شوخی کنند، رک باشند و حتی قدری عجیب‌وغریب به نظر برسند، نه‌تنها درگیرتر و بسیار شادتر می‌شوند، بلکه از فشار روانی تظاهر کردن هم رها می‌گردند که در نهایت منجر به رشد چشمگیر در سلامت روان می‌شود.

پذیرفتن ویژگی‌ها و خصلت‌های منحصربه‌فرد افراد، تیم‌هایی آرام و باانگیزه ایجاد می‌کند. اجازه دادن به کارکنان برای آوردن تمام ابعاد شخصیت‌شان به محل کار، به معنای ایجاد هرج‌ومرج نیست؛ بلکه یعنی فضایی بسازیم که ارزش طعم و رنگ منحصربه‌فرد هر شخص را می‌شناسد. زمانی که افراد احساس کنند مجبور نیستند در قالبی سخت و انعطاف‌ناپذیر قرار بگیرند، خیلی بیشتر ایده می‌دهند، آزادانه همکاری می‌کنند و واقعاً از کاری که انجام می‌دهند لذت می‌برند؛ بدون اینکه زیر فشار این تفکر باشند که «باید خودم را تغییر دهم تا جدی گرفته شوم».

در واقع، کاهش انتظار «شبیه فرد دیگری بودن» به‌طور طبیعی اضطراب را کمتر می‌کند و روحیه را بهبود می‌بخشد. وقتی کارکنان در ابراز خود واقعی‌شان احساس راحتی کنند، حضور پررنگ‌تری دارند، بهتر ارتباط برقرار می‌کنند و دیگر زیر بار خستگی روانی ناشی از همرنگ شدن با جمع نیستند.

اعتمادپذیری بدون هرج‌ومرج: چطور به آن دست پیدا کنیم؟

تشویق کارکنان به بروز کامل شخصیت اصیلشان، به این معنا نیست که همه قوانین را کنار بگذاریم. هدف این است که فرهنگی ایجاد کنیم که بگوید: «ما خودِ واقعی تو را می‌خواهیم، چون تو همان فرد فوق‌العاده‌ای هستی که تصمیم گرفتیم استخدامش کنیم.» به‌جای تمرکز بر قوانین خشک، بیشتر بر هنجارهای مرتبط با اعتمادپذیری تکیه کنید. همه‌چیز هم از سطح مدیریت شروع می‌شود. وقتی رهبران شفاف عمل می‌کنند و گاه آسیب‌پذیری خود را نشان می‌دهند، فضایی شکل می‌گیرد که در آن کارکنان مجبور نیستند ویژگی‌های منحصربه‌فردشان را پنهان کنند و در نتیجه احساس انزوا و اضطراب کاهش می‌یابد. در این فضا، کارمندان می‌دانند که اشتباه کردن و ریسک کردن اشکالی ندارد؛ این رویکرد به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون فشار دائمی برای «بی‌نقص بودن»، با آرامش بیشتری کار کنند.

سه نکته سریع و عملی برای ایجاد اعتمادپذیری در محیط کار

1. شخصیت‌های متفاوت را ارج بگذارید:
   بعضی‌ها پرحرف‌اند، بعضی‌ها ترجیح می‌دهند با هدفون کار کنند و با کسی صحبت نکنند. متوجه شوید چه چیزی هر یک از اعضای تیم را سر ذوق می‌آورد و فضایی ایجاد کنید که با سبک کار آن‌ها همخوانی داشته باشد (البته در حد معقول). وقتی افراد احساس کنند درک می‌شوند و مورد احترام قرار می‌گیرند، کمتر دچار استرس می‌شوند و کمتر از محیط فاصله می‌گیرند.
2. گفت‌وگوی واقعی را تشویق کنید:
   فراموش کنید که باید از متن‌های رسمی و از پیش تعیین‌شده استفاده کنید – به گفت‌وگوهای صمیمانه، از سطوح مدیریتی تا کارکنان، میدان بدهید. وقتی کارکنان لازم نباشد برای تک‌تک جملاتشان وسواس به خرج دهند، فشار کمتری احساس می‌کنند، تعامل‌ها راحت‌تر می‌شود و این مسئله به شکل مستقیم سلامت روان را تقویت کرده و ارتباط‌های واقعی‌تری را شکل می‌دهد.
3. مرزهای شفاف تعیین کنید و هم‌زمان انعطاف‌پذیر باشید:
   استقلال داشتن فوق‌العاده است، اما داشتن جهت‌گیری و مسیر روشن هم ضروری است. به تیم‌تان آزادی بدهید تا با روش خودشان کار کنند، اما در عین حال، انتظارات را برایشان شفاف کنید. این ساختار در کنار انعطاف‌پذیری، اضطراب را کاهش می‌دهد و به کارکنان پشتوانه‌ای ذهنی می‌بخشد.

اثر موجی: کارکنان شاد برابر است با شرکت شاد

وقتی کارکنان می‌توانند حقیقتاً خودشان باشند، بدون هیچ نقاب ساختگی شرکتی، کل سازمان از این موضوع تأثیر می‌گیرد. کارکنان شادتر به معنای بهره‌وری بالاتر، ترک خدمت کمتر و واقعاً فضای مثبت‌تر در همه جوانب است (و چه کسی چنین چیزی نمی‌خواهد؟). در چنین شرایطی، کارکنان کمتر به مرخصی‌های ساختگی یا دورکاری اجباری متوسل می‌شوند، چون دیگر مجبور نیستند در جلسات رسمی، ایده‌های خود را مخفی کنند یا شخصیتشان را محدود نگه دارند. وقتی احساس آسایش کنند، تاب‌آورتر می‌شوند، کمتر در معرض فرسودگی شغلی قرار می‌گیرند و می‌توانند بدون حواس‌پرتی‌های ذهنی، تمام تمرکزشان را صرف کار کنند. در واقع، آن‌ها برای آمدن به محل کار و تعامل با مدیران و قرار گرفتن در یک محیط کار مشارکتی که آن‌ها را به ابراز خودشان تشویق می‌کند، اشتیاق نشان خواهند داد. به طور طبیعی، این رویکرد تأثیر مثبتی بر کل شرکت، هم برای کارکنان و هم برای نتایج کسب‌وکار خواهد داشت.

یک تغییر کوچک، یک جهش بزرگ در سلامت روان

در نهایت، تشویق اصالت در محیط کار یک ایده انقلابی نیست؛ بلکه تغییری کوچک با اثری بزرگ است. زمانی که کارکنان احساس کنند دیده می‌شوند، شنیده می‌شوند و در جایگاه واقعی خودشان ارزشمند هستند، سطح جدیدی از انرژی، اشتیاق و سلامت روان را با خود به کار می‌آورند. در واقع، تیمی که مجبور نیست پشت «نقاب سازمانی» پنهان شود، نه‌تنها آماده است در کنار هم کارهای بزرگی انجام دهد، بلکه حتی فراتر از انتظار عمل خواهد کرد. به‌جای درخواست از کارکنان برای ساکت شدن، آن‌ها را گرامی بدارید و تشویق کنید تا همچنان خودِ واقعی‌شان را نشان دهند. این کار، هم برای تیم و سلامت روانی آن‌ها فوق‌العاده است و هم برای کسب‌وکار سودمندتر خواهد بود.

نویسنده: سید مهدی هاشمی