همه‌ی ما می‌خواهیم در محل کار خود شاد باشیم. تحقیقات نشان می‌دهند که کارمندان شاد نه تنها ۱۲٪ بهره‌وری بیشتری نسبت به همکاران ناراضی خود دارند، بلکه ممکن است زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری نیز تجربه کنند. طبق گزارش جهانی شادی (WHR)، داشتن شغل مناسب گام بزرگی به سوی شادی است. اما سؤال اینجاست: چه عواملی باعث شادی مردم در محل کار می‌شوند؟ در اینجا پنج عامل کلیدی که به علم شادی در محیط کار کمک می‌کنند، بررسی شده‌اند.

۱. درآمد مناسب و امنیت مالی

به طور طبیعی، دستمزدهای بالاتر با سطوح بالاتری از رضایت شغلی مرتبط هستند. گزارش جهانی شادی نشان می‌دهد که افرادی که در مشاغل با درآمد خوب فعالیت می‌کنند، شادتر و راضی‌تر از کسانی هستند که در گروه‌های درآمدی پایین‌تر قرار دارند. با این حال، محققان بر این باورند که اگرچه دستمزدهای بالاتر تأثیر مثبتی دارند، اما دنبال کردن شادی در محل کار لزوماً به معنی دنبال کردن درآمد بیشتر نیست.

برای مثال، گزارش WHR نشان داد که افزایش درآمد برای افرادی که درآمد پایه کمتری دارند، اهمیت بیشتری دارد. دریافت درآمد اضافی برای کسی که حقوق نسبتاً پایینی دارد، تأثیر بیشتری بر شادی او می‌گذارد تا فردی که حقوق بالاتری دریافت می‌کند. به طور کلی، داشتن پول مهم است، اما تنها تا حدی. امنیت مالی و سبک زندگی راحت، افراد را در شغل خود شادتر می‌کند. با این حال، ثروت زیاد لزوماً به معنای شادی بیشتر نیست.

۲. داشتن یک رئیس خوب و حمایتگر

تحقیقات نشان داده است که داشتن یک رئیس کارآمد و حمایتگر، یکی از مهم‌ترین عوامل برای ایجاد محیط کاری شاد است. مطالعات نشان می‌دهند که رؤسای باکیفیت بزرگ‌ترین تأثیر مثبت را بر سطح رضایت شغلی کارکنان دارند. گزارش جهانی شادی نیز تأکید می‌کند که رؤسا می‌توانند نقش قابل توجهی در تعیین رفاه ذهنی کارکنان ایفا کنند.

رؤسایی که دانش عمیق و تخصص در زمینه کاری سازمان دارند، نه تنها شادی در محل کار را افزایش می‌دهند، بلکه بهره‌وری کارکنان را نیز تا ۱۲٪ بهبود می‌بخشند. حمایت، تشویق و ایجاد فضای اعتماد از سوی رئیس می‌تواند به کارکنان احساس ارزشمندی و رضایت بیشتری بدهد.

۳. خودمختاری و کنترل بر کار

رؤسای خوب می‌دانند که خودمختاری در محل کار باعث شادتر و مولد‌تر بودن کارکنان می‌شود. گزارش جهانی شادی (WHR) به ویژگی‌هایی مانند داشتن کنترل بر نحوه سازماندهی روز کاری و سرعت انجام کار اشاره می‌کند که از عوامل اصلی خودمختاری در محیط کار هستند. مطالعات متعدد، از جمله WHR، نشان داده‌اند که خودمختاری یکی از عوامل کلیدی برای ایجاد یک محیط کاری شادتر است.

کارمندانی که خودمختاری بیشتری دارند، سطوح بالاتری از رضایت شغلی را گزارش می‌دهند و احتمال کمتری دارد که شغل خود را ترک کنند. علاوه بر این، خودمختاری فواید قابل توجهی برای سلامت روانی و جسمی کارکنان دارد.

۴. تنوع در وظایف و چالش‌های جدید

خودمختاری به کارکنان این امکان را می‌دهد که زمان خود را مدیریت کنند و به کارهای خود تنوع اضافه کنند. گزارش جهانی شادی (WHR) نشان داد که کارکنانی که شغلشان شامل انجام مجموعه‌ای از وظایف مختلف است و نیاز به یادگیری چیزهای جدید دارد، در طول روز راضی‌تر و شادتر هستند. با این حال، نوع تنوع نیز عامل مهمی در شادی کارکنان است.

مطالعه‌ای توسط کاسی مولینگر و جردن اتکین، اساتید بازاریابی، نشان داد که تعویض سریع بین وظایف در بازه‌های زمانی کوتاه (چندکارگی) می‌تواند شادی کارکنان را کاهش دهد و منجر به استرس شود. در مقابل، صرف زمان برای انجام مجموعه‌ای از وظایف در یک بازه زمانی طولانی‌تر—مانند یک هفته یا یک ماه—منجر به افزایش رضایت و بهره‌وری کارکنان می‌شود.

تعادل بین تمرکز و تنوع، کلید شادی در محل کار است. کارکنان نیاز دارند تا هم روی وظایف خود تمرکز کنند و هم از چالش‌های جدید لذت ببرند.

۵. تعادل بین کار و زندگی

شاید مهم‌ترین عاملی که به شادی در محل کار و زندگی به طور کلی کمک می‌کند، توانایی حفظ تعادل بین کار و زندگی باشد. طبق گزارش جهانی شادی (WHR)، تعادل کار و زندگی قوی‌ترین عامل مؤثر بر شادی کارکنان است. با این حال، کار بیش از حد به مشکل رایج بسیاری از مشاغل تبدیل شده است.

واقعیت این است که تقریباً هیچ‌کسی توانایی بهره‌ور بودن برای ۸۰ ساعت در هفته را ندارد. تلاش برای این کار تنها کارکنان را ناراحت کرده و تأثیر منفی بر سلامت روانی و جسمی آن‌ها می‌گذارد. انجمن روان‌شناسی آمریکا نیز تأیید کرده است که کار بیش از حد نه تنها بر سلامت عاطفی کارکنان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه می‌تواند منجر به مشکلات جسمی مانند خستگی مزمن و کاهش ایمنی بدن شود.

نتیجه‌گیری: چگونه محیط کاری شاد ایجاد کنیم؟

این پنج عامل—درآمد مناسب، رهبری حمایتگر، خودمختاری، تنوع در وظایف و تعادل بین کار و زندگی—از جمله مهم‌ترین عناصری هستند که به شادی کارکنان در محل کار کمک می‌کنند. سازمان‌ها با تمرکز بر این عوامل می‌توانند نه تنها بهره‌وری کارکنان را افزایش دهند، بلکه محیطی ایجاد کنند که در آن کارکنان احساس ارزشمندی، رضایت و شادی کنند.

شادی در محل کار تنها یک احساس نیست، بلکه یک استراتژی قدرتمند برای موفقیت سازمان‌ها است. با ایجاد تغییرات کوچک اما مؤثر، می‌توانید محیط کاری شادتر و پربارتری برای کارکنان خود فراهم کنید.

نویسنده: سید مهدی هاشمی